Campinia Academica

Overzicht archief

n 23/05/2018
De gebeurtenissen in de studentenwereld in 1968.
Lezing door Jaak Peeters
Meer lezen persbericht...

n 22/11/2017
De hervorming van de federale overheid in België onder Michel I
Lezing door Prof.Dr.Hans Verboven
Meer lezen persbericht...

n 24/09/2016
Bezoek Gasthuismuseum te Geel
Meer lezen persbericht...

n 27/04/2016
70 jaar ’t Pallieterke
Lezing door Dhr. Frank Boogaerts
Meer lezen persbericht...

n 10/03/2016
70 jaar ’t Pallieterke
Lezing door Dhr. Karl Van Camp
Meer lezen persbericht...

n 25/02/2016
Frans-Vlaanderen en identiteit
Lezing door Dhr. Wido Bourel
Meer lezen persbericht...
Meer lezen verslag...

n 28/01/2016
Mykene, een archeologische site
Lezing door Dhr. Stijn Ceulemans
Meer lezen persbericht...
Meer lezen verslag...

n 08/10/2015
Der Ring des Nibelungen - Richard Wagner
Presentatie door dhr. Piet Lamberts-Van Assche
Meer lezen...

n 24/09/2015
Het levensverhaal van Willem van Oranje
Lezing door dhr. Edward De Maesschalk
Meer lezen...

n 13/06/2015
Bezoek aan de abdij van Tongerlo
Gevolgd door een etentje in restaurant Torenhof
Meer lezen...

24/09/2015 - Lezing Willem van Oranje door dhr. Edward De Maesschalk

Het levensverhaal van Willem von Nassau, de latere Willem de Zwijger..

Geschetst in context van de Tachtigjarige Oorlog.

Lezing door historicus dr. Edward De Maesschalk

Campinia Academica en Davidsfonds Mol organiseerden op donderdag 24 september 2015 in het Cultuurcafe van het Davidsfonds in Mol, een lezing door dr. De Maesschalk over de Duitse Willem von Nassau, de latere Willem de Zwijger..

Hij bracht het levensverhaal van Willem de Zwijger en plaatste zijn leven in de context van de Tachtigjarige Oorlog en de strijd voor de onafhankelijke Nederlanden.

Spreker legde uit hoe de Duitser Willem ( ° Dillenburg 1533 als Willem graaf von Nassau-Dillenburg) als lutheraan overging naar het katholieke geloof en uiteindelijk calvinist werd. Willem de Zwijger wordt in Nederland beschouwd als de vader des vaderlands, maar was vooral in de Zuidelijke Nederlanden actief (Antwerpen en Brussel). De bijnaam ‘de Zwijger’ kreeg hij omdat hij uiterst diplomatisch kon optreden en nooit het achterste van zijn tong liet zien.

De spreker ging ook nader in op het belang van de titel prins van Orange(Oranje), die hij in 1544 erfde van een familielid. Belangrijk omdat, niettegenstaande het maar een klein prinsdom betrof, het wel volledig onafhankelijk was van de toen bestaande machtsblokken en waardoor Willem von Nassau een belangrijk personage werd aan het hof van keizer Karel V. Karel V had een groot vertrouwen in Willem en raadde zijn zoon Philips dan ook aan hem als raadgever te gebruiken, wat hij in 1555 dan ook doet. Ondertussen waren de Nassau’s door uitgekiende huwelijken steeds belangrijker geworden in de Nederlanden en vooral in Brabant.

De spreker besteedde ook aandacht aan de zonen van Willem van Oranje: Maurits en Frederik Hendrik, die na de moord op hun vader zijn strijd zouden voortzetten.

Vanaf 1564 wordt de rol van Willem van Nassau/Oranje van groot belang als hij begint te ageren tegen de strenge, door de Spanjaarden uitgevaardigde plakkaten die de protestantse Reformatie moest terugdringen. Hij hoopte dat Philips II zich redelijk zou opstellen, maar in werkelijkheid stuurde Philips II de hertog van Alva om de ‘ketters’ op hardhandige wijze te bestrijden. In 1566 biedt het ‘Eedverbond der Edelen’, vooral bestaande uit lagere edellieden en onder de leiding van Lodewijk von Nassau, de broer van Willem, aan landvoogdes Margaretha van Parma een smeekschrift aan. Haar raadgever typeert de edelen als ‘gueux’ (bedelaars), waaruit dan de ‘erenaam’ naam geuzen ontstaat. Willem van Oranje streefde naar de Verenigde Nederlanden, t.w. de 17 gewesten of provinciën.

Ook werd kort de Beeldenstorm (1566) behandeld, die ontstond in Vlaanderen en ook ravages aanrichtte in Brabant en in veel mindere mate in het Noorden. Een gewelddadige actie van protestanten die echter de goedkeuring van Willem van Oranje niet kon wegdragen en die ook zijn politieke positie verzwakte. De Beeldenstorm lokte dan weer een terreurbewind van de Spanjaarden uit, alhoewel spreker dit in een andere context plaatste en zelfs vergeleek met de repressie in België na WO I en WO II.

In 1576 boekte Willem van Oranje nog een diplomatiek succes met de ‘Pacificatie van Gent’.

In 1578 wordt Alessandro Farnese, de zoon van Margaretha van Parma (en achterkleinzoon van paus Paulus III en bastaard kleinzoon van Karel V) - na kortstondige passages van Requesens en don Juan van Oostenrijk - de nieuwe landvoogd. Door zijn militaire en politieke behendigheid weet hij de Zuidelijke Nederlanden voor Spanje te behouden.

Als blijkt dat verzoening met Spanje niet meer mogelijk is en een aantal gewesten in 1579 de protestante ‘Unie van Utrecht’ sloten, stelt Philips II - op initiatief van de Franse kardinaal Granvelle - op het hoofd van Willem een losgeld en slaat hem in de ban slaat.
Tegen de ban verdedigt Willem van Oranje zich in 1580 met zijn ‘Apologie’ en in 1581 met het ‘Plakkaat van Verlathinghe’, waarbij koning Philips II werd afgezet als heerser van de Nederlanden. Dit plakkaat kan gezien worden als een onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden. Willem van Oranje probeert dan de hertog van Anjou als politiek leider - met Frankrijk als bondgenoot tegen Spanje te installeren, maar dit mislukt omwille van het manifest gebrek aan politiek doorzicht van Anjou en het feit dat de Staten-Generaal de feitelijke macht wilden blijven uitoefenen.

Spreker besteedde ook aandacht aan de graven Egmont en Horne en de rol die Petrus Datheen (Petrus Dathenus) speelde bij de calvinistische Reformatie van de Zuidelijke Nederlanden. De Maesschalk weet de terugval van het belang van de toenmalige wereldmacht Spanje o.a. aan de strijd die zij in de Nederlanden leverden tegen de Reformatie.

Tot slot van zijn uiteenzetting behandelde De Maesschalk ook de op Willem van Oranje gepleegde aanslag in 1582 in Antwerpen en de moord in 1584 door de katholieke huurmoordenaar Geraerts, die zich voordeed als protestant en die volgens de spreker niet zozeer uit was op het losgeld, maar eerder handelde als overtuigd katholiek.
Dit betekende om politiek/religieuze redenen - het einde van het eerste streven naar de Verenigde Nederlanden (geformaliseerd in 1648 met de Vrede van Münster). Het noorden werd een onafhankelijke republiek, het zuiden bleef een Spaans wingewest. Het einde van de droom van Willem van Oranje.

Een zeer interessante uiteenzetting waarbij de spreker een aantal feitelijke onjuistheden in de belgicistische geschiedschrijving onderuit haalde en het belang van de Verenigde Nederlanden onderstreepte.